EMH LZQJ-XC SAYAÇ 

TEİAŞ

ELEKTRİK SAYAÇLARI VE MODEM

TEKNİK ŞARTNAMESİNE 

TAM UYGUNLUK

 

 

 

 

 

 

 

 

 

İÇİNDEKİLER

 

 1. GENEL. PAGEREF _Toc88032447 \h iii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400340037000000

1.1. Konu ve Kapsam.. PAGEREF _Toc88032448 \h iii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400340038000000

1.2. Tanımlar PAGEREF _Toc88032449 \h iii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400340039000000

1.3. Standartlar ve Dokümanlar PAGEREF _Toc88032450 \h iv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350030000000

2. TEKNİK ÖZELLİKLER. PAGEREF _Toc88032451 \h vii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350031000000

2.1. Sayaç ve Ölçü Trafoları Ölçüm Hassasiyeti ve Standartları PAGEREF _Toc88032452 \h viii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350032000000

2.2. Sayaç Genel Özellikleri PAGEREF _Toc88032453 \h viii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350033000000

2.3. Sayaç Nominal Besleme Değerleri ve Yapısal Özellikler PAGEREF _Toc88032454 \h viii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350034000000

2.4. Sayacın Temel Fonksiyonları PAGEREF _Toc88032455 \h x 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350035000000

2.4.1. Ölçülecek Büyüklükler PAGEREF _Toc88032456 \h x 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350036000000

2.4.2. Ölçümlerin Belleğe Kaydedilmesi PAGEREF _Toc88032457 \h x 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350037000000

2.4.3. Olay Kayıtları PAGEREF _Toc88032458 \h xi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350038000000

2.4.4. Maksimum Demand Silme/ Başlatma. PAGEREF _Toc88032459 \h xii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400350039000000

2.4.5. Veri Depolama Fonksiyonları PAGEREF _Toc88032460 \h xii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360030000000

2.4.6. Konfigürasyon İmkânları PAGEREF _Toc88032461 \h xii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360031000000

2.4.7. Sayaç Ekranı, Butonlar ve Alarmlar PAGEREF _Toc88032463 \h xiii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360033000000

2.4.7.1 Ekran Görüntü Şekilleri PAGEREF _Toc88032464 \h xiii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360034000000

2.4.8. Giriş/ Çıkış Arabirimleri PAGEREF _Toc88032465 \h xv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360035000000

2.4.9. Pals Gösterge LED’i PAGEREF _Toc88032466 \h xv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360036000000

2.4.10. Güvenlik. PAGEREF _Toc88032467 \h xv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360037000000

2.4.11. Gerçek Zaman Saati PAGEREF _Toc88032468 \h xvi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360038000000

2.4.12. Mühürleme. PAGEREF _Toc88032469 \h xvi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400360039000000

2.4.13. Performans Gereklilikleri PAGEREF _Toc88032470 \h xvi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370030000000

2.5. İletişim.. PAGEREF _Toc88032471 \h xvii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370031000000

2.5.1. Uzaktan İletişim.. PAGEREF _Toc88032472 \h xvii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370032000000

2.5.2. Bilgisayar ile Sayaca Erişim.. PAGEREF _Toc88032473 \h xvii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370033000000

2.6. Garantilerin Karşılanmaması ve Sapmalar PAGEREF _Toc88032476 \h xviii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370036000000

3. MODEMLER. PAGEREF _Toc88032477 \h xviii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370037000000

3.1. GSM/GPRS/LTE Modem.. PAGEREF _Toc88032478 \h xviii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370038000000

3.2. ETHERNET Modem.. PAGEREF _Toc88032479 \h xxi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400370039000000

4. YAZILIM.. PAGEREF _Toc88032481 \h xxiii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380031000000

4.1. Sayaç Okuma ve Konfigürasyon Yazılımı PAGEREF _Toc88032482 \h xxiii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380032000000

4.2. Sayaç Üzerindeki Yazılım.. PAGEREF _Toc88032484 \h xxiv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380034000000

5. TESTLER. PAGEREF _Toc88032485 \h xxiv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380035000000

5.1. Tip Testleri PAGEREF _Toc88032486 \h xxiv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380036000000

5.2. Rutin Testler PAGEREF _Toc88032488 \h xxv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380038000000

5.3. Fabrika Kabul Testleri PAGEREF _Toc88032489 \h xxv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400380039000000

5.4. Numune Alma. PAGEREF _Toc88032490 \h xxv 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390030000000

6. TESTLERE VE KABUL KRİTERLERİNE İLİŞKİN HUSUSLAR. PAGEREF _Toc88032491 \h xxvi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390031000000

6.1. Tip Testleri PAGEREF _Toc88032492 \h xxvi 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390032000000

6.2. Rutin Testler PAGEREF _Toc88032493 \h xxvii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390033000000

6.3. Fabrika Kabul Testleri PAGEREF _Toc88032494 \h xxvii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390034000000

6.4. Kabul Prosedürü. PAGEREF _Toc88032495 \h xxvii 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390035000000

EK-A: GARANTİLİ ÖZELLİKLER LİSTESİ PAGEREF _Toc88032496 \h 29 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390036000000

EK-B İLETİM SİSTEMİMİZDE MEVCUT SAYAÇ BAĞLANTI KOŞULLARI PAGEREF _Toc88032497 \h 34 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390037000000

EK-C: SAPMALAR (DEVIATION) LİSTESİ PAGEREF _Toc88032498 \h 35 08D0C9EA79F9BACE118C8200AA004BA90B02000000080000000D0000005F0054006F006300380038003000330032003400390038000000

 

ELEKTRİK SAYAÇLARI VE MODEM TEKNİK ŞARTNAMESİ

 

1. GENEL

 

1.1. Konu ve Kapsam

 

Elektrik Sayaçları ve Modem Teknik Şartnamesi; EPDK Elektrik Piyasası Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği kapsamında yer alan iletim sisteminde kullanılacak sayaçların özelliklerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.

 

Teknik şartname ve eklerinde aksi belirtilmedikçe, bu teknik şartname kapsamındaki elektrik sayaçları ve modemler tüm yardımcı donanım ve malzemeleri ile birlikte komple ünite olarak teslim edilecektir.

 

Temini istenen sayaç ve modemlerin tipleri ve teknik özellikleri, teknik şartnamenin yanında, teknik şartname ekinde verilen Garantili Özellikler Listesinde de belirtilmiştir.

 

1.2. Tanımlar

 

Bu şartnamede geçen;

 

a)    Ölçüm Noktası: Elektrik enerjisinin ölçüldüğü fiziksel yeri,

b)    Merkezi İşletim Birimi (MİB): Sahadaki ölçü sistemlerinde bulunan sayaçlardaki bilgilerin modem aracılığıyla toplanmasını ve bir veri tabanına kaydedilmesini sağlayan merkezi veri tabanı sistemini,

c)     İletişim Sistemi: MİB ile ölçüm noktası arasındaki veri transferini sağlamak için kullanılacak iletişim kanallarını (GSM, Ethernet, vb.),

ç)  Demand Periyodu: Demand değerlerinin sayaçlarda kaydedileceği süreyi (iletim sistemi için 15 dakika),

d)    Demand Değeri: Demand periyodunda sayaç tarafından ölçülen ortalama güç değerini,

e)    Eş Zamanlı Demand Değeri: Birden fazla ölçüm noktasındaki sayaçların aynı periyoda denk gelen güç değerlerinin birbirleri ile toplanması/çıkarılması sonucu bulunacak değeri,

f)      Verilen Enerji: İletim sistemi kullanıcısından iletim sistemine doğru akan enerjiyi,

g)    Çekilen Enerji: İletim sisteminden iletim sistemi kullanıcısına doğru akan enerjiyi,

ğ)  Modem: Sayaç tarafından kayıt edilen ölçüm verilerini MİB’e iletmek için kullanılan cihazı,

h)    Ölçüm Sistemi: Elektrik enerjisinin ölçülmesi amacıyla kullanılan yazılım, donanım ve iletişim altyapısını, sayaçları, ölçü transformatörlerini (gerilim ve akım transformatörleri), modemi ve kablajı içeren sistemi,

ı)   Şifre: Alfa nümerik (A’dan Z’ye) ve/ veya sayısal (0’dan 9’a) karakterlerden oluşan uzunluğu altı karakterden az, on iki karakterden fazla olmayan karakterler dizilimini,

i)       Fatura Dönemi: Bir takvim ayının ilk günü saat 00.00’da başlayıp aynı ayın son günü saat 24.00’da biten süreyi,

j)       Uzlaştırma Dönemi: Uzlaştırma işlemleri için esas alınan zaman dilimini,

k)     Yük Profili: Sayaç üzerinde, demand periyodunda alınan ve verilen enerji ölçümlerini,

l)       KES (UTC): Koordine evrensel saati,

m)   Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (OSOS): Sayaç verilerinin otomatik olarak uzaktan okunabilmesi, verilerin merkezi bir sisteme aktarılması, doğrulanması, işlenmesi, saklanması ve ilgili taraflara sunulması amacıyla kurulacak olan ve gerekli yazılım, donanım ve iletişim altyapısını kapsayan sistemi,

ifade eder.

 

1.3. Standartlar ve Dokümanlar

 

Aksi belirtilmedikçe, bu teknik şartname kapsamındaki sayaçların tasarım, imalat ve testlerinde aşağıda belirtilen standartların yürürlükteki en son baskıları göz önüne alınarak yapılacaktır. Aşağıdaki dokümanlar, bu şartnamede referans olarak anılmaktadır ve bu şartname ile birlikte okunmalıdır:

 

Standart Numarası		Standart Adı (Türkçe/İngilizce)
TSE Standart No.	Uluslararası Standart No.
TS EN ISO 9001	EN ISO 9001	Kalite Yönetim Sistemleri - Şartlar
		Quality management systems - Requirements
TS EN ISO 14001	EN ISO 14001	Çevre yönetim sistemi - Şartlar ve kullanım kılavuzu
		Environmental Management Systems – Requirements With Guidance For Use
TS EN 61869-1	IEC 61869-1	Ölçü transformatörleri - Bölüm 1: Genel kurallar
		Instrument transformers - Part 1: General requirements
TS EN 61869-2	IEC 61869-2	Ölçü transformatörleri - Bölüm 2: Akım transformatörleri için ek kurallar
		Instrument transformers - Part 2: Additional requirements for current transformers
TS EN 61869-3	IEC 61869-3	Ölçü transformatörleri - Bölüm 3: Endüktif gerilim transformatörleri için ilave özellikler
		Instrument transformers - Part 3: Additional requirements for inductive voltage transformers
TS EN 61869-4	IEC 61869-4	Ölçü transformatörleri – Bölüm 4: Birleştirilmiş transformatörler için ilave kurallar
		Instrument transformers - Part 4: Additional requirements for combined transformers
TS EN 61869-5	IEC 61869-5	Ölçü transformatörleri - Bölüm 5: Kapasitör gerilim transformatörleri için ilave özellikler
		Instrument transformers - Part 5: Additional requirements for capacitor voltage transformers
TS EN 61869-10	IEC 61869-10	Ölçü transformatörleri – Bölüm 10: Düşük güçlü pasif akım transformatörleri için ilave gereklilikler
		Instrument transformers - Part 10: Additional requirements for low-power passive current transformers
TS EN 61869-11	IEC 61869-11	Ölçü transformatörleri – Bölüm 11: Düşük güçlü pasif gerilim transformatörleri için ilave gereklilikler
		Instrument transformers - Part 11: Additional requirements for low-power passive voltage transformers
TS EN 60529	IEC 60529	Mahfazalarla sağlanan koruma dereceleri (IP kodu) (elektrik donanımlarında)
		Degrees of protection provided by enclosures (IP code) (For electrical equipments)
TS EN 62056-21	IEC 62056-21	Elektrik sayacı-Sayaç okuması, tarife ve yük kontrolü için veri değişimi-Bölüm 21:Doğrudan lokal veri değişimi
		Electricity metering - Data exchange for meter reading, tariff and load control - Part 21: Direct local data exchange / Note: Endorsement notice
TS EN 62053-21	IEC 62053-21	Elektrik ölçme donanımı(a.a.) - Özel şartlar - Bölüm 21: Statik sayaçlar aktif enerji için (sınıf 1 ve sınıf 2)
		Electricity metering equipment (a.c.) - Particular requirements -- Part 21: Static meters for active energy (classes 1 and 2)
TS EN 62054-11/A1	IEC 62054-11/ A1	Elektrik sayacı (a.a) - Tarife ve yük kontrolü - Bölüm 11: Elektronik dalgacık kontrol alıcılarıyla ilgili özel gereklilikler
		Electricity metering (a.c.) - Tariff and load control - Part 11: Particular requirements for electronic ripple control receivers
TS EN 62054-21/A1	IEC 62054-21/A1	Elektrik sayacı (a.a.) - Tarife ve yük kontrolü - bölüm 21: Zaman anahtarları için özel kurallar
		Electricity metering (a.c.) - Tariff and load control - Part 21: Particular requirements for time switches
TS EN 60359	IEC-EN 60359	Elektrik ve elektronik ölçme donanımları - Performansın ifade edilmesi
		Electrical and electronic measurement equipment - Expression of performance
TS EN 60060-1	EN 60060-1-EQV; IEC 60060-1-EQV	Yüksek gerilim deney teknikleri – Bölüm 1: Genel tarifler ve deney kuralları
		High-voltage test techniques - Part 1: General definitions and test requirements
TS EN 61000-4-1	IEC-EN 61000-4.1	Elektromanyetik uyumluluk (emu) - Bölüm 4-1: Deney ve ölçme teknikleri - Iec 61000-4.1 serisine genel bakış
		Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 4-1: Testing and measurement techniques - Overview of
TS EN IEC 61000-6-2	IEC-EN 61000-6-2	Elektromanyetik uyumluluk (EMU) - Bölüm 6-2: Genel standardlar -Endüstriyel çevreler için bağışıklık
		Electromagnetic compatibility (EMC) - Part 6-2: Generic standards - Immunity standard for industrial environments
	IEC 61000 Series	Electromagnetic Compability
TS EN 62053-22/ A1	IEC 62053-22/ A1	Elektrik ölçme donanımı (a.a.) - Özel kurallar - Bölüm 22: Statik sayaçlar - Aktif enerji için (sınıf 0,2 s ve sınıf 0,5 s)
		Electricity metering equipment (a.c.) - Particular requirements - Part 22: Static meters for active energy (classes 0,2 S and 0,5 S)
TS EN 62053-23/ A1	IEC 62053-23/ A1	Elektrik ölçme donanımı (a.a.) - Özel gereklilikler- Bölüm 23: Reaktif enerjinin ölçümünde kullanılan statik sayaçlar (sınıf 2 ve sınıf 3)
		Electricity metering equipment (a.c.) - Particular requirements - Part 23: Static meters for reactive energy (classes 2 and 3)
TS EN 62053-24	IEC 62053-24	Elektrik ölçme donanımı (a.a) - Özel kurallar - Bölüm 24: Temel frekansta reaktif enerji için statik sayaçlar (sınıflar 0,5 S, 1 S ve 1)
		Electricity metering equipment (a.c.) - Particular requirements - Part 24: Static meters for reactive energy at fundamental frequency (classes 0,5 S, 1 S and 1)
TS EN 50470-3	IEC 50470-3	Elektrik ölçme donanımı (a.a.) - Bölüm 3: Özel kurallar - Aktif enerji için statik sayaçlar (a, b ve c sınıfı)
		Electricity metering equipment (a.c.) - Part 3: Particular requirements - Static meters for active energy (class indexes A, B and C)
TS EN 62052-11/A1	IEC 62052-11/ A1	Elektrik ölçme donanımı(a.a.) - Genel gereklilikler, deneyler ve deney şartları - Bölüm 11: Ölçme donanımı
		Electricity metering equipment (AC) - General requirements, tests and test conditions - Part 11: Metering equipment
TS EN 62052-21/A1	IEC 62052-21/A1	Elektrik ölçme donanımı (AC) - Genel gereklilikler, deneyler ve deney şartları - Bölüm 21: Tarife ve yük kontrol donanımı
		Electricity metering equipment (AC) - General requirements,tests and test conditions - Part 21: Tariff and load control equipment
	IEC 62059-11	Electricity metering equipment – Dependability – Part 11: General Concepts
	IEC 62059-21	Electricity metering equipment – Dependability – Part 21: Collection of meter dependability data from the field
TS EN 62053-31	IEC-EN 62053-31	Elektriksel ölçme donanımı (a.a)- Özel kurallar -Bölüm 31: Elektromekanik sayaçlar için (yalnızca iki telli) darbe çıkış düzenleri
		Electricity metering equipment (a.c.) -Particular requirements - Part 31: Pulse output devices for electromechanical and electronic meters (two wires only)
TS EN 62053-61	IEC-EN 62053-61	Elektriksel ölçme donanımı ( a.a) -Özel kurallar- Bölüm 61: Güç tüketimi ve gerilim ihtiyacı
		Electricity metering equipment (a.c.) - Particular requirements - Part 61: Power consumption and voltage requirement
TS EN 50160	EN 50160	Genel elektrik şebekeleri tarafından sağlanan elektriğin gerilim karakteristikleri
		Voltage characteristics of electricity supplied by public electricity networks

 

Elektriksel aksesuarlar, bileşenler ve diğer yardımcı donanım yukarıda belirtilen standartlarda belirtilmemiş olsa bile ilgili TSE veya IEC standartlarına uygun olacaktır.

 

Bu standartların bulunmadığı malzemelerle ilgili olarak, İstekli/Yüklenici, Alıcının da onayının alınması şartıyla uygulanabilir standartlar önerecektir.

 

TSE ile IEC Standartları arasında farklılıklar olursa (versiyon farklılıkları da dahil), farklılık arz eden konularda hangi standardın uygulanacağı hususunda Alıcıdan yazılı müsaade alınacaktır.   

 

2. TEKNİK ÖZELLİKLER

 

Elektrik sayaçları, “1.3. Standartlar ve Dokümanlar” başlığı altında yer alan standartların son baskılarına ve bu teknik şartnamede belirtilen teknik özelliklere sahip olacaktır.

 

 

2.1. Sayaç ve Ölçü Trafoları Ölçüm Hassasiyeti ve Standartları

 

Sayaç	100 MVA’’dan büyük	100 MVA ve daha küçük
Aktif Enerji Ölçümü	IEC 62053-22 0.2S Sınıfı	MID C (EN 50470-3) C Sınıfı
Reaktif Enerji Ölçümü	IEC 62053-24 0,5S Sınıfı	IEC 62053-24 1 Sınıfı

 

Sayacın bağlandığı devrenin kapasitesi	100 MVA’dan büyük	100 MVA ve daha küçük
Akım transformatörü	0.2S sınıfı	0.2S sınıfı
Gerilim transformatörü	0.2 sınıfı	0.5 sınıfı

 

2.2. Sayaç Genel Özellikleri

 

Sayaçlar, aktif enerjinin alınan ve verilen miktarlarını, reaktif enerjiyi dört kadranda ve alınan verilen demand değerlerini ölçme kapasitesine sahip olacaklardır.

 

Sayaçlar, sayısal ve programlanabilir olacaktır.

 

Sayaçlar, enerjiyi ve demand değerlerini depolamak ve 2.4.1. “Ölçülecek Büyüklükler” maddesinde tanımlanan tüm ölçüm büyüklüklerini ayrı ayrı müstakil yük profillerine kaydetmek için dahili belleğe sahip olacaklardır.

 

Sayaçlar, sayaç panolarına montaja uygun yapıda olacaktır.

 

Sayaçların kasa ve klemens kapakları mühürlenebilir olacaktır.

 

Sayaçların akım ve gerilim klemensleri asansör baskılı yapıda olacaktır.

 

Sayaçlar, 3 faz 4 telli olacaktır. Tek faz veya iki fazlı sistemlerde de hassasiyet sınıfı içerisinde ölçüm yapabilecektir.

 

2.3. Sayaç Nominal Besleme Değerleri ve Yapısal Özellikler

 

Sayaç beslemesi aşağıda belirtilen değerler dahilinde olacaktır:

 

Giriş gerilimi	: 3x58/100 V… 3x240/415 V
Giriş akımı	: 1(10) A
Frekans	: 50 Hz
Yardımcı besleme gerilimi	: 110 V … 250 V DC/AC
Yardımcı gerilim aralığı	: +10% ve -20%
İzolasyon direnci	: 4 kV AC, 50 Hz, 1 dakika
Darbe gerilimi	: 6 kV, 1.2/50µsn, 2Ω (ölçme devresi yardımcı gerilim), 6 kV, 1.2/50µsn, 500Ω (çıkışlar)
HF bozulmaya karşı dayanım	: 30 V/m (yüksüz) ya da 10 V/m (yükte)

 

Sayaçlar, normalde gerilim transformatörleriyle beslenecek olup bir faz, iki faz ve/veya nötr kesilmesinde dahi enerji kaydı yapacaktır.

 

Sayaçlar; bütün fazların enerjisinin kesilmesi durumunda elektronik iletişiminin sağlanabilmesi için, yardımcı bir kaynaktan da (dahili pili dışında)  enerjilendirilebilecektir.  Kaynak beslemesi, sayacın hassasiyet sınıflarına ait hata limitleri içinde çalışmasını etkilemeyecektir.

 

Sayacın AC besleme (ölçme) devresi ile yardımcı besleme devresi birbirinden izole olacaktır (galvanik yalıtım).

 

Sayaçlar, IEC 62053-61 standardında belirtilen güç tüketimi ve gerilim gerekliliklerini sağlayacaklardır.

 

Sayacın AC ve DC beslemelerinin kesilmesi durumunda, o ana kadar sayaç belleğine kaydedilen veriler kaybolmayacaktır.

 

Sayaçlarda, çalışmasını gerçek zaman saatinde tutmak amacıyla, en az 10 (on) yıl işletme ve 3 (üç) yıl raf ömrüne sahip dâhili pil bulunacaktır. Pil, Türkiye piyasasından kolaylıkla temin edilebilecek tipte olacaktır. Özel tipte bir pil kullanılması durumunda, sayaç garanti süresine bağlı olmaksızın, firma 10 (on) yıl süre ile pil teminini garanti edecektir.

 

Sayaçlar, IEC 62053-22 ve IEC 62053-24 standartlarında belirtilen frekans değişim aralığında, kendi hassasiyet sınıflarına ait hata limitleri içinde çalışacaktır.

 

Birden fazla sayacın bulunduğu merkezlerde, sayaçlar farklı enerji akış yönlerinde veya aynı enerji akış yönlerindeki devrelere bağlı olmaları halinde, birbirleri ile koordineli (zaman senkronizasyonu bakımından uyumlu) çalışacak şekilde, merkezin eşzamanlı demand değerlerinin kaydedilebilmesini sağlayacak yazılıma ve donanıma sahip olacaktır. Teklif sahibi ekte verilen (EK-B) koşullarda, eşzamanlı demand değerinin ölçümünün teklif edilen ürünle ne şekilde okunacağını teklifinde ayrıntılarıyla açıklayacaktır.

 

Sayaç üzerindeki butonlar sağlam ve çok yoğun kullanıma dayanıklı yapıda olacaktır. Butonlar için MTBF (Mean Time Between Failure) değerleri teklifte yer alacaktır.

 

Sayaç üzerinde en az bir adedi RS-485, diğeri RS-485 ve/veya RS-232 olmak üzere toplam en az 2 adet iletişim portu (tercihen 2 adet RS-485) ve 1 adet optik iletişim portu bulunacaktır. (Sayaç üzerinde Ethernet portu bulunması durumunda da bu madde kapsamındaki iletişim portları sağlanmalıdır.) Sayaç ile bu portlar üzerinden aynı anda iletişim kurulabilecek ve böyle bir durumda iletişim, portların çalışması birbirini etkilemeyecek şekilde birbirinden bağımsız olarak aynı anda gerçekleştirilebilecektir. Bu portlardan birinde arıza olduğu zaman, bu durum diğerinin de arızalanmasına neden olmayacaktır.

 

Sahada yer alan sayaçların gerçek zaman senkronizasyonu, OSOS tarafından harici üretilen bir zaman kodu sinyali ile gerçekleştirilecektir. Söz konusu sinyalin sayaçta uygulanacağı giriş, RS-485 standardıyla uyumlu olacaktır.

 

MİB ile sayacın senkronizasyonunu sağlamak için bir zaman senkronlama sinyali veya tarih ve zaman ayar sinyali, sayacın RS-485 terminaline modem aracılığıyla gönderilecektir. Sayaçlarla mevcut tüm RS-485 haberleşme portları üzerinden iletişim hızı minimum 19200 baudu destekleyecek ve ayarlanabilir olacaktır. (İletişim hızı başlangıcı ise, minimum 300 baud olacaktır.)

 

İlgili IEC standartlarına uygun olacak şekilde Elektromanyetik alanlardan etkilenmeyecek bir yapıda olacaktır.

 

Sayacın bağlı olduğu devrenin Akım Trafosu Oranı (ATO) ve Gerilim Trafosu Oranı (GTO) sayaç yazılımında programlanabilecektir.

 

2.4. Sayacın Temel Fonksiyonları

 

2.4.1. Ölçülecek Büyüklükler

 

a)    Enerji ölçümleri;

                 i.          +P(1.8.0 *),

               ii.          -P(2.8.0 *),

              iii.          +Q(3.8.0 *),

             iv.          -Q(4.8.0 *),

               v.          Q1(5.8.0 *),

             vi.          Q2(6.8.0 *),

            vii.          Q3(7.8.0 *),

          viii.          Q4(8.8.0 *).

1.8.1– Gündüz (06:00 – 17:00) 1.8.2 – Puant (17:00 – 22:00) 1.8.3 – Gece (22:00 – 06:00)

2.8.1– Gündüz (06:00 – 17:00) 2.8.2 – Puant (17:00 – 22:00) 2.8.3 – Gece (22:00 – 06:00)

 

b)    Demand ölçümleri;

                 i.          Demand periyodundaki alınan ortalama güç veya demand (1.6.0 ^*),

               ii.          Demand periyodundaki verilen ortalama güç  veya demand (2.6.0 ^*),

              iii.          Demand periyodundaki alınan ortalama eşzamanlı güç veya demand,

             iv.          Demand periyodundaki verilen ortalama eşzamanlı güç veya demand,

               v.          Faturalama dönemindeki alınan maksimum güç,

             vi.          Faturalama dönemindeki verilen maksimum güç,

            vii.          Faturalama dönemindeki alınan maksimum eşzamanlı güç,

          viii.          Faturalama dönemindeki verilen maksimum eşzamanlı güç.

 

c)     Diğer ölçümler;

                 i.          Güç faktörü,

               ii.          Akım,

              iii.          Gerilim,

             iv.          Harmonikler.

 

2.4.2. Ölçümlerin Belleğe Kaydedilmesi

 

Demand periyodunda kaydedilecek alınan ve verilen aktif güç ölçümlerinin ayrı ayrı kaydedilebilmesi için, birbirinden bağımsız en az 2 adet demand profili kanalı bulunacaktır.

 

Bir merkezde yer alacak birden fazla sayacın eş zamanlı maksimum demand değerlerinin elde edilebilmesi amacıyla kullanılmak üzere, demand periyodunda kaydedilecek alınan ve verilen toplam aktif güç ölçümlerinin ayrı ayrı kaydedilebilmesi için, birbirinden bağımsız en az 2 adet demand profili kanalı bulunacaktır.

 

2.4.1.a’da tanımlı enerji ölçümleri 8 adet yük profili kanalı vasıtasıyla sayaç belleğine kaydedilecektir. Bu enerji ölçümleri, tarih ve saat etiketli olarak belleğe kaydedilecek ve 15 dakikalık periyotta kaydedilen veriler en az 3 ay boyunca bellekte saklanacaktır. Zaman etiketi hata limiti, her bir Uzlaştırma Döneminin bitiş zamanı için, KES’in ± 8 saniyesi içinde olacaktır.

   

2.4.1.b. i, ii, iii, iv’de tanımlı demand ölçümleri; ayrı ayrı tahsis edilecek 4 adet demand profili kanal vasıtasıyla sayaç belleğine kaydedilecektir. Bu ölçümler, tarih ve saat etiketli olarak belleğe kaydedilecek ve kaydedilen veriler en az 3 ay boyunca bellekte saklanacaktır. Zaman etiketi hata limiti, her bir demand periyodunun bitiş zamanı için, KES’in ± 8 saniyesi içinde olacaktır. Sayacın demand periyodu 5, 10, 15, 30 ve 60 dakikaya ayarlanabilecektir.

         

Demand periyodunun yarıda kalması durumunda, o periyoda ilişkin tam demand ölçümünün nasıl yapıldığına dair prosedür/uygulama teklifte ayrıntısı ile açıklanacaktır.

 

2.4.1.b’de tanımlı, faturalama dönemi sonunda elde edilecek veriler, sayaç belleğine kaydedilecek ve en az 3 ay boyunca bellekte saklanacaktır.

 

Bir merkezde birden fazla ölçü noktasının bulunması halinde, bu ölçü noktalarında yer alan sayaçlar arasında eş zamanlı demand ölçümü yapılacaktır. Bu durumda, her sayaç kendi bağlı bulunduğu devresiyle ilgili 2.4.1.a maddesinde, 2.4.1.b maddesinin (i), (ii), (v) ve (vi) bentlerinde ve 2.4.1.c maddesinde tanımlı ölçüm değerlerini belleğinde saklayacaktır. Böyle bir bağlantıda master olarak atanacak bir sayaç, kendi bağlı bulunduğu devresiyle ilgili 2.4.1’de tanımlı tüm ölçüm değerlerinin yanı sıra, 2.4.1.b maddesinin (iii), (iv), (vii) ve (viii) bentlerinde tanımlı toplam demand değerlerini de tarih ve saat etiketli olarak en az 3 ay boyunca belleğinde saklayacaktır.

 

Tanımlanan ölçüm değerleri hem sayaç ekranından hem de iletişim portu üzerinden okunabilecektir. Olay kayıtları ise iletişim portundan okunabilecektir. Sayaç arızası halinde ekrandan arızaya ilişkin kritik hata kodu okunabilecektir.

 

Sayaçlar, 15. harmoniğe kadar akım ve gerilimlere ait kullanıcı tarafından belirlenen ve IEC 50160 standardında uygun şekilde 10’ar dakikalık ortalama değerleri aşan harmonik bozulmaları kaydedecek ve bu değerler sayaç belleğinde en az 2 ay boyunca saklanacaktır. Sayaçlar, ayrıca THD (Total Harmonic Distortion) da kayıt edebilecektir. Enerji kaydı opsiyonel olarak cosØ ya da power faktöre göre yapılacaktır.

 

2.4.3. Olay Kayıtları

 

Aşağıda tanımlı olay kayıtları, tarih ve saat etiketli olarak sayaç belleğinde en az 3 ay boyunca veya en son 150 (yüz elli) kayıt saklanacaktır:

 

       i.          Sayaç tarih ve saatinin değiştirilmesi,

      ii.          Sayaç parametrelerinin değiştirilmesi,

    iii.          Herhangi bir fazın giriş geriliminin kesilmesi,

    iv.          Herhangi bir fazın giriş akımının kesilmesi,

     v.          Pil beslemesinin zayıflaması,

    vi.          Sayacın akım ve gerilim besleme devresinde hatalı bağlantı olması,

  vii.          Sayaçta dahili bir arızanın olması (bellek hatası, program bellek hatası, vs.)

 viii.          -%10 ve +%15 ya da daha yüksek olan gerilim dengesizliğinin 10 saniyeden uzun sürmesi (nominal gerilimin yüzdesi olarak ifade edilir), limit değerleri ayarlanabilir olacaktır.

    ix.          %10 ya da daha yüksek olan akım dengesizliği (mevcut yükün yüzdesi olarak ifade edilir), % limit değerleri ayarlanabilir olacaktır.

     x.          Sayaç terminal kapağına müdahale,

    xi.          Elektromanyetik alan/mıknatıs müdahalesi.

 

2.4.4. Maksimum Demand Silme/ Başlatma

 

Maksimum demand silme/başlatma işlemi aşağıdaki yöntemlerle gerçekleştirilecektir:

 

       i.          Güvenlikli ve mühürlenebilir demand silme/başlatma butonu.

      ii.          Haberleşme arayüzleri (RS-485/232 veya optik okuyucu vb.) yoluyla demand silme/başlatma istemi.

    iii.          Her faturalama döneminin son günü saat 24.00’da sayaç tarafından otomatik olarak.

 

2.4.5. Veri Depolama Fonksiyonları

 

Verinin depolanması ve işlenmesi, sayaçların bünyesinde gerçekleştirilecektir.

 

Sayacın veri saklama kapasitesi, aşağıda belirtilen ölçüm verileri için yeterli olacaktır:

 

a)    Madde 2.4.1’de tanımlı ölçümlerin her biri, sayaç belleğinde ayrı bir adrese kaydedilecektir.

b)    Madde 2.4.1.(a)’da tanımlı ölçülen enerji değerleri, uzlaştırma dönemlerinin 15 dakikaya ayarlanması halinde, en az 3 ay boyunca sayaç belleğinde tutulacaktır.

c)     Madde 2.4.1.(b)’de tanımlı ölçülen demand değerleri, demand periyodunun kısaltılması halinde, en az 1 ay boyunca sayaç belleğinde tutulacaktır.

ç)     Sayaç, besleme arızası olduğu durumda, arıza anına kadar depolanan tüm verileri koruyacak ve tarih-saat ayarları bozulmayacaktır.

d)    Genel alarm sinyalleri ve durum bilgileri, sayaç konfigürasyon yazılımı vasıtasıyla tanımlanabilecek ve bellekte korunacaktır. 

e)    Tarih ve saat değişimleri bellekte kaydedilecektir.

f)      Sayaca ait dahili saatin son programlanma işleminin tarih ve saati, bellekte kaydedilecektir.

g)    Veri toplama kapasitesi dolduğunda, yeni veriler en eski verilen üzerine (FIFO yöntemiyle) kaydedilecektir.

 

2.4.6. Konfigürasyon İmkânları

 

Sayaç, bilgisayar kullanılarak her bir ölçü noktasına özgü gerekliliklere uyumlu olacak şekilde şifre yoluyla konfigüre edilebilir olacaktır.

 

2.4.7. Sayaç Ekranı, Butonlar ve Alarmlar

Ekrana her yönden 45° açı ile bakıldığında, sayaç ekranındaki değerler kolaylıkla okunabilecektir.

 

Ekran okumayı sağlayacak şekilde dâhili aydınlatmalı olacaktır.

 

Ekran ömrü en az 10 yıl olacaktır.

 

Ekrandan Madde 2.4.1’de tanımlı ölçülecek büyüklüklerin yönleri ve birimleri ile birlikte; genel alarm sinyalleri, sayaç durum bilgileri vb. okunabilecektir.

 

Ekranda değerlerin gösterim birimi aşağıdaki şekilde olup istenildiği takdirde Alıca tarafından değiştirilebilecektir:

 

•         Enerji           : 8 basamaklı (6 basamak tamsayı, 2 basamak ondalık)

 

•         Güç              : 8 basamaklı (5 basamak tamsayı, 3 basamak ondalık)

 

•         Güç faktörü  : 4 basamaklı (1 basamak tamsayı, 3 basamak ondalık)

 

•         Gerilim         : 4 basamaklı ( 3 basamak tamsayı, 1 basamak ondalık)

 

•         Akım            : 5 basamaklı (4 basamak tamsayı, 1 basamak ondalık)

 

Akım ve gerilim transformatörleri oranları ekranda görülebilecektir.

 

Kritik alarm sinyali sadece yakın okuma ile silinebilir olacaktır. Kritik olmayan alarm sinyali ise beklenmedik durum ortadan kaldırılıncaya kadar manuel olarak iptal edilemeyecektir. Beklenmedik durum ortadan kalkınca alarm sinyali otomatik olarak ekrandan kalkacaktır.

 

Sayacın enerjiyi kaydetmesi sırasında bir ya da daha fazla faz               arızalandığı/kaybolduğu takdirde (bu durum kaydedilen enerji hassasiyetini etkilemeyecek), hangi akımın ve/veya gerilimin arızalandığı, arızanın tarih ve saati (saat, dakika) belleğe kaydedilecektir ve duruma ilişkin alarm göstergesi alınması mümkün olacaktır.

 

Sayaç bu madde içerisinde belirtilen alarm sinyallerinin tamamı için en az bir adet röle çıkış kontağına sahip olacaktır.

 

 

2.4.7.1 Ekran Görüntü Şekilleri

 

Sayaçta aşağıdaki ekran görüntüleme modları bulunacak ve görüntülenmek istenen ekran modu buton ile seçilebilecektir. Ölçümler ekranda birimleri ile birlikte gösterilecektir.

 

a)       Otomatik Ekran Değişme Modu

 

·       Her bir bilginin ekranda kalma süresi beş ile on saniye arasında ayarlanabilir olacaktır. Sayaç ekranında aşağıdaki bilgiler sırasıyla gösterilecektir:

                           i.          +P,

                          ii.          –P,

                        iii.          +Q,

                        iv.          –Q,

                         v.          Q1,

                        vi.          Q2,

                      vii.          Q3,

                     viii.          Q4,

                        ix.          Demand periyodundaki alınan en büyük güç,

                         x.          Demand periyodundaki verilen en büyük güç,

                        xi.          Gerçek zaman (KES) ve tarih,

                      xii.          Sayacın programlandığı ATO (Akım Transformatörü Oranı) ve GTO (Gerilim Transformatörü Oranı) oranları,

                     xiii.          Güç faktörü,

                    xiv.          Anlık akım,

                      xv.          Anlık gerilim,

                    xvi.          Görünür güç (MVA).

 

·       Birden fazla sayacın, master-slave olarak eşzamanlı çalışmaları halinde, toplam değerlerin kaydedildiği sayaç üzerinden, sayacın bağlı olduğu kendi devresine ait aşağıda belirtilen ölçümler görülebilecektir:

                           i.          +P,

                          ii.          –P,

                        iii.          +Q,

                        iv.          –Q,

                         v.          Q1,

                        vi.          Q2,

                      vii.          Q3,

                     viii.          Q4,

                        ix.          Demand periyodundaki alınan en büyük güç,

                         x.          Demand periyodundaki verilen en büyük güç,

                        xi.          Gerçek zaman (KES) ve tarih,

                      xii.          Sayacın programlandığı ATO ve GTO oranları,

                     xiii.          Güç faktörü,

                    xiv.          Anlık akım,

                      xv.          Anlık gerilim,

                    xvi.          Demand periyodundaki alınan eşzamanlı güç,

                   xvii.          Demand periyodundaki verilen eşzamanlı güç.

 

b)       Manuel Ekran Değişme Modu

 

2.4.7.1. (a) maddesinde tanımlanan büyüklükler birimleri ile birlikte, buton ile tek tek geçilerek okunabilecektir.

 

c)       Genişletilmiş Ekran Değişme Modu

 

Genişletilmiş ekran değişme modunda, 2.4.7.1.(a) maddesine ek olarak, aşağıdaki bilgi ve ölçüm değerleri de gösterilecektir:

 

i.        Maksimum demand yeniden başlatma tarih ve saati,

ii.        Sayaca yapılan müdahale ile ilgili bilgi.

 

2.4.8. Giriş/ Çıkış Arabirimleri

 

Pals Çıkışları;

a.     Sayaç Madde 2.4.1.’de belirtilen ölçüm değerleri dikkate alınarak, toplam en az 6 adet gerilimsiz pals çıkışına sahip olacaktır. Pals genişliği ise en az 80±5 ms olacaktır.

b.     Pals çıkışları, sayaç tarafından kaydedilen aktif enerjinin alınan-verilen miktarları ve reaktif enerjinin dört kadrandaki enerji miktarları ile doğru orantılı bir sıklıkta olacaktır. Bütün pals çıkışlarına ait pals sıklığı, tam yükte, saniye başına 0.1 ve 4 arasında ayarlanabilecektir.

 

2.4.9. Pals Gösterge LED’i

 

Sayaç, hassasiyetinin kontrol edilebilmesini sağlayan LED'lere sahip olacaktır. Aktif enerji ve reaktif enerji için ayrı ayrı pals ledleri bulunacaktır. LED pals sıklığı sayaç etiketinde belirtilecektir.

 

2.4.10. Güvenlik

 

Sayaçtaki verilere yetkilendirilmemiş erişimi önlemek için, aşağıdaki gibi dört güvenlik seviyesi sağlanacaktır ve bu güvenlik seviyeleri hem yerel hem de uzaktan erişim için geçerli olacaktır.

 

a.     Seviye 1 şifresi ile yapılabilecekler:

·       Sayaç kimliğinin,

·       Madde 2.4.1.’de tanımlı ölçümlerinin,

·       Ölçü transformatörleri oranlarının,

·       Alarm sinyallerinin,

·       Sayaç saat ve tarihinin okunabilmesi.

 

b.     Seviye 2 şifresi ile yapılabilecekler:

·       Saat ve/ veya tarih güncellemesi,

·       Maksimum demandın yeniden başlatılması.

 

c.     Seviye 3 şifresi ile yapılabilecekler:

·       Alarm sinyallerinin tanımlanması 

·       Programlanan bilgilerin teyit edilebilmesi amacıyla sayaçtaki ek bilgilerin okunması.

 

d.     Seviye 4 şifresi ile yapılabilecekler:

·       Sayacın konfigürasyonunun ve sayaç parametre değişikliğinin yapılması,

·       Akım transformatörleri oranlarının (ATO) ve gerilim transformatörleri oranlarının (GTO) ayarlanması,

·       Olay kaydedici kayıtlarında parametre değişiklikleri, yazılım veya versiyon değişiklikleri yüklemelerinin yapılması.

 

Her şifre seviyesi önceki seviyelerdeki yetkiyi kapsayacaktır ve önceki seviyelerin şifrelerini değiştirebilecektir. (Örn. Seviye 3’te iken seviye 1 ve seviye 2’de belirlenen işlemlerin yapılabilmesi ve seviye 1 ve seviye 2’nin şifrelerinin değiştirilmesi mümkün olacaktır.)

 

2.4.11. Gerçek Zaman Saati

 

Sayaç, koordineli evrensel saate (KES) ayarlanabilecektir.

 

Sayaç, IEC 62054-21+ AMD1:2017 uygun olarak dahili bir kristal quartz gerçek zaman saati ile donatılacaktır. Sayaç dahili saat hassasiyeti, 23°C’de 10 ppm’e eşit veya küçük olacaktır.

 

Sayaç, ileri/geri saat uygulamasını otomatik olarak yapabilecek, istenildiği takdirde aktif ve pasif hale getirilebilecek,  tarih ve saati artık yıldan etkilenmeyecek şekilde doğru çalışacaktır.

 

2.4.12. Mühürleme

 

Sayaca ait ana mahfaza, sayacın ön yüzündeki sayaç kapağı vidalarının mühürlenmesiyle korunacaktır. Ana terminalin ve yardımcı kablo bağlantılarının kapağındaki vidalar da mühürlenebilecek tipte olacaktır.

 

Demand silme/başlatma düğmesi mühürlenebilir olacaktır.

 

Sayaçlar, MID (Measurement Instrument Directive) ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı mevzuatına uygun olarak mühürlenmiş şekilde teslim edilecektir.

 

Sayaç dahili yazılımının (firmware) istenildiği takdirde güncellenmesi mümkün olabilecektir.

 

2.4.13. Performans Gereklilikleri

 

Sayacın, enerji kesintilerinde ve tekrar enerjilenmesinde yapacağı hassasiyet sınırlarındaki ölçümler IEC 62052 standardına göre olmalıdır.

 

Sayaç, enerji kesintisi durumunda, kesinti saatine kadar alınan verileri depolayacak ve tarih/saati bozulmayacaktır.

 

Sayaç hassasiyeti, sayacın yardımcı beslemelerinden etkilenmeyecektir.

 

Madde 2.4’te verilen ölçümler için gerekli belleklere ait kapasite (enerji için yük profili belleği, demand belleği ve olay kayıt belleği), diğer bellek kapasitelerinden etkilenmeyecek şekilde birbirinden bağımsız olarak ayrı belleklerde, Madde 2.4’te istenen sürelerde kayıt yapacaktır.

 

2.5. İletişim

 

2.5.1. Uzaktan İletişim

 

Sayaçların hem uzaktan hem lokal olarak sorgulanması, izlenmesi, konfigüre edilmesi ve kontrolü yapılabilecektir. MİB’e uzaktan erişim full-duplex, half-duplex iletişim devreleriyle gerçekleştirilecektir. Sayaçlardan alınan bilginin veri yapısı, MİB tarafından kullanılan iletişim protokolüyle uyumlu olacaktır.

 

Sayaç ve modem arasında OSOS iletişimi için sayaçta RS-485 haberleşme terminali mevcut olacaktır.

 

Sayaçlar, IEC 62056-21    iletişim standardı ile uyumlu olan bir optik terminal ile donanımlı olacaklardır.

 

Sözleşme imzalandıktan sonraki sayaç kullanım süresince sayacı lokal okuma ve konfigürasyon değişimi için gerekli olacak tüm güncel lisanslı yazılımlar Türkçe ve Alıcının talep ettiği sayı kadar ücretsiz olarak sağlanacaktır. İletişim protokolü, gelecekte yapılacak değişiklikleri kolaylaştırmak için, Alıcıya ücretsiz olarak verilecektir.

 

Sayacın İletişim Protokolü:

-        MİB ile veri iletişimi için sayaçlarda kullanılan haberleşme protokolü arabirimi, MİB sisteminde kullanılacak yazılıma entegre edilebilecektir.

-        İletişim protokolü ve sayaçların işletimi için gerekli olan yazılımlara ait kullanım lisansları open lisans (açık kaynak) veya free lisans olacaktır. Herhangi bir adet kısıtlaması bulunmadan Alıcıya ücretsiz olarak verilecektir.

-        Verilerin güvenli bir şekilde modeme doğru, bozulmamış bir şekilde iletilmesini sağlayacaktır.

 

Sayaçların eşzamanlı demand ölçümü amacıyla bağlı olduğu durumda; sayaçlardan herhangi birinde oluşabilecek bir arıza, diğer sayaç/sayaçların herhangi birinin servis dışı olmasına ve sayaç/sayaçların verilerinin kaybına sebep olmayacaktır.

 

Sayaçtaki giriş/çıkış arayüzleri eş zamanlı olarak çalışabilecektir.

 

2.5.2. Bilgisayar ile Sayaca Erişim

 

Optik Port üzerinden lokal olarak bağlantı yapılarak gerçekleştirilecek olan ve 1 aylık kayıtlı 15 dakikalık yük profili verilerinin alınmasına yönelik veri aktarımı, en fazla 12 dakikada tamamlanabilecektir.

 

RS-485/232 Portlar üzerinden lokal olarak bağlantı yapılarak gerçekleştirilecek olan ve 1 aylık kayıtlı 15 dakikalık yük profili verilerinin alınmasına yönelik veri aktarımı, en fazla 5 dakikada tamamlanabilecektir.

 

Sayaçtaki olay kayıtları bilgisayar ve OSOS vasıtasıyla alınabilecektir.

 

2.6. Garantilerin Karşılanmaması ve Sapmalar

 

Teknik Şartnamede belirtilen hususlar ile Garantili Özellikler Listesinde verilen değerlerin birebir karşılanması esastır. Karşılanmaması durumunda teklif sahibi sapmaları Ek-C Sapmalar Listesinde açıkça belirtecektir. İstekli tarafından doldurulan Sapmalar Listesi, Alıcı tarafından Teknik Şartnamenin özüne ve ilgili standartlara uygunluğu yönünden değerlendirilecektir.

Teklif değerlendirilmesi aşamasında, Alıcının, teknik sapmaları içeren teklifleri reddetme veya kabul etme hakkı saklıdır.

 

Sapmalar Listesinde herhangi bir husus belirtilmemişse, sayaç ve modemlerin Teknik Şartnameye tamamen birebir uygun olduğu değerlendirilir.

 

3. MODEMLER

 

Sayaçlar, uzaktan otomatik olarak okunabilmesi için GSM/GPRS/LTE veya Ethernet entegre modüler modeme sahip olacaktır.

 

Sayaç, hem GSM/GPRS/LTE hem de Ethernet entegre modüler modem ile çalışabilecektir. Örneğin, sayacın üzerindeki GSM/GPRS/LTE modem çıkarılıp, ilave bir montaj ya da kablaja gerek kalmadan yerine Ethernet modem takılabilecektir. Bu GSM/GPRS/LTE ve Ethernet entegre modüler modemler, İhale kapsamında alınacak bütün model sayaçlara (0,2S ve C sınıfı) kolaylıkla takılıp çıkarılabilir özellikte olacaktır. Sayaç sınıf ve modellerine göre, modemler değişiklik göstermeyecektir. Aynı modem hem 0,2S hem de C sınıfı sayaçlarda kullanılabilecektir.

 

Modem özellikleri aşağıdaki maddelerde belirtilen teknik özelliklere haiz olacaktır:

 

3.1. GSM/GPRS/LTE Modem

 

Modemler modüler yapıda olacaktır. Sayaçlara entegre çalışabilecek, ayrıca bir montaj, kablaj ve güç beslemesi ihtiyacı olmayacaktır. Arızalanması ya da değiştirilmesi gerektiğinde sayaç enerjili iken de tak-çıkar şeklinde kolayca monte edilebilecek yapıda olacaktır.

 

Modüler modemler, içinde kullanılan modüllerin gerekli BTK izinleri alınarak teslim edilecektir.

 

Modüler modem, 2014/53/AB (RED) telsiz teçhizatı direktifleri, ETSI EN 301 511 V9.0.2, EN 301 908 -13 V7.1.1, EN 301 908 -13 V11.1.1 ve ayrıca aynı direktif kapsamında 2014/53/AB (LVD), EN 62368-1:2014 +AC:2015, EN 62311:2008 standardına veya bu maddede belirtilen standartların yerini alan revizyonlarına uygun olacaktır.

 

Modüler modem, 2011/65/AB (RoHS II) elektrik ve elektronik eşyalardaki belirli tehlikeli maddelerin kısıtlanması, EN 50581:2012 standardına veya bu maddede belirtilen standartların yerini alan revizyonlarına uygun olacaktır.

 

Modüler modem, 2014/30/EU (EMCD), EN 301 489 -1 V2.2.0, EN 301 489 -52 V1.1 standartlarına veya bu maddede belirtilen standartların yerini alan revizyonlarına uygun olacaktır.

 

Modüler modem, GSM şebekesi üzerinden GPRS (2G) ve LTE (4G) ile çalışabilecektir, LTE istasyonlarının olmadığı bölgelerde otomatik olarak GPRS (2G) şebekelerine bağlanabilecektir.

 

GPRS (2G) ve LTE (4G) çok bantlı yönsüz anten modemlerle birlikte sağlanmalıdır. Minimum anten özellikleri aşağıdaki gibi olmalıdır:

·       698-960 / 1710-2700 MHz için çok bantlı anten

·       Çalışma bandı: LTE 700 / LTE 800 / AMPS 850 / GSM 900 / GSM 1800 / PCS 1900 / AWS / LTE 2600

·       Kazanç: 5 dB (7 dB tercih sebebidir.)      

·       Kablo uzunluğu: 3 m.

 

Modüler modem, GSM Frekans bandı, Çıkış Gücü özellikleri en az aşağıdaki özellikleri sağlamalıdır:

·       2 W/sınıf 4, GSM 900 MHz’te (B8)

·       1 W/Sınıf 1, GSM 1800 MHz’te (B3)

·       Bağlantı protokolü V.21, V.22, V.23, V.22’den V.26’ya kadar olacaktır.

·       Sıkıştırma V.32, V.34, V.110

·       Hata düzeltme V.42’den MNP2’ye kadar.

 

Modüler modemin GPRS Sınıfı 10 olacaktır. 2 adede kadar yer-uydu bağı (uplink), 4 adede kadar uydu-yer bağı (downlink), 5 bağlantı sağlayabilecektir.

 

Modüler modemin LTE sınıfı en az LTE Cat.1 (10 Mbit/s uydu-yer bağı (downlink), 5Mbit/s yer-uydu bağı (uplink)) en az 800 (B20) / 900 (B8) / 1800 (B3) MHz destekleyecektir.

 

Modüler modemin koruma sınıfı IP 20 ve yukarısı olacaktır. Gürültü bağışıklığı ve radyo paraziti EN 301489-1, EN 301489-52’ye göre olmalıdır.

 

Modüler modem, kendi yazılımı veya sayaç yazılımı vasıtasıyla takılı olduğu sayacın optik portundan, RS485 haberleşme çıkışından, GSM şebekesi üzerinden GPRS (2G)  ve LTE (4G)’ye bağlı ise uzaktan TCP veya IPT protokolleri üzerinden konfigüre edilebilecek olup konfigürasyon, okunabilir, kaydedilerek saklanabilir ve tekrar modeme veya modemlere geri yüklenebilir yapıda olacaktır.

 

Modüler modem, haberleşme sorgulamaları ve konfigürasyonu için şifre korumasına sahip olacaktır. İstenildiği taktirde şifre özellikleri aktif ve pasif hale getirilebilecektir.

 

Modüler modem TCP sunucu modunda çalışabilecektir.

 

Modüler modem, RS485 hattında IEC 62056-21, DLMS/COSEM, MBUS, MODBUS ve benzeri protokolleri transparan modda destekleyecektir. GPRS (2G) ve LTE (4G) hattında UDP, FTP, TCP/IP veya IPT (DIN 43863) ve NTP haberleşme protokollerini destekleyecektir.

 

Modüler modem, en az 1 adet RS-485 haberleşme portuna sahip olacaktır. Bu port üzerinden aynı ölçüm noktasındaki başka bir sayaca da bağlantı yapılabilmelidir. Aynı ölçüm noktasındaki en az 10adet sayaç tek modem ile transparan modda aynı protokol üzerinden okunabilecektir.

 

Modüler modem, RS485 bağlantısı üzerinden, haberleşme hızı olarak  TS EN 62056-21 haberleşme Mod C protokollerini destekleyecektir.

 

Modüler modem, takılı olduğu sayacın, okuma listelerini, paket halinde sunucuya FTP veya IPT protokolü üzerinden gönderebilen (PUSH) yapıda olacaktır. Sayaç veya modemin oluşturduğu birleştirilmiş okuma listelerindeki yük profilleri ve olay kayıt verileri ölçülen periyod sayısı veya gün bazında sınırlandırılabilecek şekilde olacaktır (Kayıt tutulan son 5 periyod, son 35 gün gibi).

 

Modem, TCP sunucu modunda aşağıdaki sayaç verilerinin sorgulanarak okunmasına ve modem konfigürasyonunda değişiklik yapılmasına izin verecektir:

·       Sayaç tarafından ölçülen tüm endeks değerleri

·       Sayaç tarihi, saati, seri no’su, trafo çarpanları, anlık hata ve bağlantı bilgileri, şartnamenin diğer ölçümler bölümünde bahsedilen anlık faz başına ve toplam Güç Faktörü, Akım, Gerilim, Faz başına akım ve gerilim Harmonikleri (15. Harmoniğe kadar) ve Toplam Harmonik verileri

·       Ölçülen enerji, demand ve eşzamanlı toplam demand değerlerinin kaydedildiği Yük Profilleri

·       IEC 50160 standartlarına göre kaydedilen diğer Güç Kalitesi Yük Profili değerleri,

·       Sayaç olay kayıt bilgilerini.

 

Modüler modemin, firmware güncellemeleri haberleşme portlarından, bağlı bulunduğu sayaç optik portundan veya uzaktan manuel veya otomatik olarak yapılabilecektir.

 

Ayarlanan saate, periyodik olarak modem kendini otomatik olarak resetleyebilecektir.

 

Modemin sinyal seviyesi, güç ve hata durumu LED’ler vasıtasıyla veya sayacın LCD ekranında görülebilecektir.

 

Modemin NTP, FTP sunucuya veya sayaca bağlanamaması, şebeke sinyal seviyesinin düşmesi, modeme yapılan müdahaleler olay kayıtları olarak modemde tutabilecek, Modem SMS ile bilgilendirme mesajı ve FTP üzerinden alarm mesajı gönderebilecektir.

 

Modemde SIM kart değiştirilebilir olacaktır. Modüler modemin takıldığı soket ve yuva sayaç üzerinde mühürlenebilir bir bölmede olacaktır. Sayaç enerjili iken dahi modem değiştirilebilecektir.

 

Modüler modemin saat ve tarihi NTP sunucu üzerinden düzeltebilecek ve modem bağlı bulunduğu sayacın saatini senkronlayabilecektir. Yaz-kış zaman saati ayarları programlanabilir ve kaldırılabilir olacaktır.

 

Modüler modemin çalışma sıcaklık sınır aralığı -20°C …+55°C olmalıdır.

 

Modüler modem ek bir kablaja veya dışarıdan harici beslemeye ihtiyaç duymadan doğrudan sayaçtan beslenmelidir. Sayacın 3 fazında da gerilim yok ise sayaca takılı modem, yardımcı besleme ile enerjilenen sayaç ile birlikte enerjilenmeli ve bu sayede ölçü noktasında enerji olmasa dahi modem ile uzaktan haberleşme sağlanabilmelidir.

 

3.2. ETHERNET Modem

 

Modemler modüler yapıda olacaktır. Sayaçlara entegre çalışabilecek, ayrıca bir montaj, kablaj ve güç beslemesi ihtiyacı olmayacaktır. Arızalanması ya da değiştirilmesi gerektiğinde sayaç enerjili iken de tak-çıkar şeklinde kolayca monte edilebilecek yapıda olacaktır.

 

Modüler modem, 2014/30/EU (EMC), EN 55032:2012, EN 55024:2010 standartlarını karşılayacaktır.

 

Modüler modem, 2011/65/AB (RoHS II) elektrik ve elektronik eşyalardaki belirli tehlikeli maddelerin kısıtlanması, EN 50581:2012 standardına uygun olacaktır.

 

Modüler modem, Ethernet çıkışı IEEE 802.3 standardına uygun Ethernet bağlantısını destekleyecektir.

 

Modüler modem, ağ iletişim hızı 10-100 Mbit (10BaseT/100BaseTx) bağlantı biçimini ve otomatik anlaşmayı destekleyecektir.

Modüler modem Auto-MDI(X) desteği ile çapraz kablo bağlantı tipini ortadan kaldırabilen yapıda olacaktır.

 

IP adresi DHCP tarafından dinamik verilebileceği gibi statik olarak da tanımlanabilir yapıda olacaktır. Tanımlar modem yazılımı vasıtasıyla yapılacaktır.

 

Modüler modemin koruma sınıfı IP 20 ve yukarısı olacaktır.

 

Modüler modem, kendi yazılımı veya sayaç yazılımı vasıtasıyla bağlı bulunduğu sayaç optik portundan, RS485 haberleşme çıkışından, TCP veya IPT protokolleri üzerinden konfigüre edilebilecek olup konfigürasyon,  okunabilir, kaydedilerek saklanabilir ve tekrar modeme veya modemlere geri yüklenebilir yapıda olacaktır.

 

Modüler modem, haberleşme sorgulamaları ve konfigürasyonu için şifre korumasına sahip olacaktır. İstenildiği takdirde şifre özellikleri aktif ve pasif hale getirilebilecektir.

 

Modüler modem TCP sunucu modunda çalışabilecektir.

 

Modüler modem, RS485 hattında IEC 62056-21, DLMS/COSEM, MBUS, MODBUS ve benzeri protokolleri transparan modda destekleyecektir. Network hattında, SMTP, FTP, TCP/IP veya IPT (DIN 43863) ve NTP haberleşme protokollerini destekleyecektir.

 

Modüler modem, en az 1 adet RS-485 haberleşme portuna sahip olacaktır. Bu port üzerinden aynı ölçüm noktasındaki başka bir sayaca da bağlantı yapılabilmelidir. Aynı ölçüm noktasındaki en az 10 adet sayaç tek modem ile transparan moda aynı protokol üzerinden okunabilecektir.

 

Modüler modem, RS485 bağlantısı üzerinden, haberleşme hızı olarak TS EN 62056-21 haberleşme Mod C protokollerini destekleyecektir.

 

Modüler modem, takılı olduğu sayacın, okuma listelerini, paket halinde sunucuya FTP veya IPT protokolü üzerinden gönderebilen (PUSH) yapıda olacaktır. Sayaç veya modemin oluşturduğu birleştirilmiş okuma listelerindeki yük profilleri ve olay kayıt verileri ölçülen periyod sayısı veya gün bazında sınırlandırılabilecek şekilde olacaktır (Kayıt tutulan son 5 periyod, son 35 gün gibi).

 

Modem, TCP sunucu modunda aşağıdaki sayaç verilerinin sorgulanarak okunmasına ve modem konfigürasyonunda değişiklik yapılmasına izin verecektir.

·       Sayaç tarafından ölçülen tüm endeks değerleri,

·       Sayaç tarihi, saati, seri no’su, trafo çarpanları, anlık hata ve bağlantı bilgileri, şartnamenin diğer ölçümler bölümünde bahsedilen anlık faz başına ve toplam Güç Faktörü, Akım, Gerilim, Faz başına akım ve gerilim Harmonikleri (15. Harmoniğe kadar) ve Toplam Harmonik verileri

·       Ölçülen enerji, demand ve eşzamanlı toplam demand değerlerinin kaydedildiği Yük Profilleri

·       IEC 50160 standartlarına göre kaydedilen diğer Güç Kalitesi Yük Profili değerleri

·       Sayaç olay kayıt bilgilerini.

 

Modüler modemin, firmware güncellemeleri haberleşme portlarından, bağlı bulunduğu sayaç optik portundan veya uzaktan manuel veya otomatik olarak yapılabilecektir.

 

Ayarlanan saate, periyodik olarak modem kendini otomatik olarak resetleyebilecektir.

 

Modemin güç, data akışı ve hata durumu modem üzerindeki LED’ler veya sayacın LCD ekranı vasıtasıyla görülebilecektir.

 

Modüler modemin saat ve tarihi NTP sunucu üzerinden düzeltebilecek ve modem bağlı bulunduğu sayacın saatini senkronlayabilecektir. Yaz- kış zaman saati ayarları programlanabilir ve kaldırılabilir olacaktır.

 

Modüler modemin çalışma sıcaklık sınır aralığı -20°C … +55°C olmalıdır.

 

Modüler modem ek bir kablaja veya dışarıdan harici beslemeye ihtiyaç duymadan doğrudan sayaçtan beslenmelidir. Sayacın 3 fazında da gerilim yok ise sayaca takılı modem, yardımcı besleme ile enerjilenen sayaç ile birlikte enerjilenmeli ve bu sayede ölçü noktasında enerji olmasa dahi modem ile uzaktan haberleşme sağlanabilmelidir.

 

Sayacın dahili bir Ethernet portunun olması ve yukarıda bahsedilen modem özelliklerini aynı şekilde taşıması durumunda, Şartnamenin 2.3 maddesi kapsamındaki iletişim port sayılarını da sağlamak koşuluyla, Ethernet modem özelliklerini sağladığı kabul edilecektir.

 

4. YAZILIM

 

4.1. Sayaç Okuma ve Konfigürasyon Yazılımı

 

Sayaçların konfigürasyonunun yapılması, sayaçlarda kaydedilmiş verilerin alınarak değerlendirilmesi, yük profillerinin alınarak tablo ve grafik formatında değerlendirilmesi gibi fonksiyonları gerçekleştirecek yazılım; Windows/Linux işletim sistemi tabanlı en güncel ve önceki versiyonlarını destekleyecek tek bir yazılım olacak ve menü seçenekleriyle istenen işlem gerçekleştirilebilecektir.

 

Bir sayaca yüklenmiş olan konfigürasyon bilgisayara indirilebilecek, hangi istasyondaki hangi trafonun veya fiderin sayacı olduğu gibi saha tanım bilgileri ve sayaç seri numarası vb. sayaç tanım bilgileri ile birlikte bilgisayarda ilgili dosya açılarak kaydedilebilecektir. Gerektiğinde bu gibi kaydedilmiş konfigürasyonların uygun başka sayaçlara da yüklenebilmesi mümkün olacaktır. Sayaçları sadece okumakta kullanılacak bir yazılım/versiyon teslim edilecek olup, bu yazılım Windows/Linux işletim sistemi tabanlı en güncel ve önceki versiyonlarını destekleyecek, sayaçtan okunan ham veriyi, tarih, saat etiketli kaydedip bu verilerin ofis programlarına (Excel gibi) aktarılmasını sağlayacak, sayaçları seri numarasına göre arama/bulma yeteneğine sahip olacak ve Alıcının olası taleplerine göre bu yazılıma ilave özellikler eklenmesine olanak sağlayacaktır.

 

Tüm yazılımlara ait tüm menü ve yardım menüsü içerikleri Türkçe olacaktır.

 

Bilgisayarda hazırlanacak sayaç konfigürasyonu sahaya gidildiğinde sayaca yüklenebilecektir.

 

Sayaçtan bilgisayara veri aktarımı yapılırken kayıtlara ait tarih aralığı kullanıcı tarafından tanımlanabilecek ve sadece istenen tarihler arasındaki kayıtlar bilgisayara alınabilecektir.

 

Sayaç konfigürasyonu yazılım menüsü, farklı ihtiyaçlara göre tarifelendirme, gerilim arıza eşik değeri ayarlanabilme, tamamlanmamış demand periyodu değerlendirme, sayaç ekran menüsü, pals vb. çıkışların atanarak tanımlanması vb. gibi var olan ve süreç içinde ortaya çıkması muhtemel ihtiyaçlara karşılık verebilecek opsiyonlara sahip olacaktır.

 

Yazılım vasıtasıyla, olay kayıtları, endeksler, 4. bölümde tanımlanan ölçüm değerlerinin alınabilmesi, geriye dönük eşzamanlı maksimum demand bilgilerine ulaşılabilmesi mümkün olacaktır. Bu ve benzeri sayaçtan bilgisayara bilgi aktarma (download)  işlemleri öncesinde, tarih aralığı sorgusunun yapılması mümkün olacak ve çıktı alınabilmesine olanak sağlayacaktır.

 

Yazılım vasıtasıyla yaz/kış saat uygulamasına ilişkin başlangıç tarih ve saatleri istenildiğinde hem otomatik hem de kullanıcı tarafından kolaylıkla tanımlanabilecektir. Bu uygulama iptal edilebilmeli, yeni bir değişiklik yapılana kadar, ayarlandığı şekilde kalmalıdır.